การดูแลเด็กแรกเกิด สำหรับพ่อแม่มือใหม่ : การดูแลลูกคลอดก่อนกำหนด

อายุครรภ์ปกติที่เด็กจะเกิดมา คือ 39-40 สัปดาห์ แต่ก็มีคุณแม่บางรายที่คลอดลูกก่อนกำหนดคือ 28-36 สัปดาห์ ซึ่งเด็กที่คลอดก่อนกำหนด มักจะมีลักษณะที่ตัวเล็ก ส่วนมากน้ำหนักจะถึง 2500 กรัม ร่างกายของเด็กจะยังไม่พร้อมต่อสภาพแวดล้อมปกติที่นอกครรภ์ของแม่ เพราะระบบในร่างกายต่าง ๆ ของร่างกายของเด็กยังเจริญเติบโตไม่เต็มที่ ระบบประสาทที่ควบคุมการหายใจยังทำงานไม่ได้เต็มที่ ทำให้หายใจเองยังไม่ได้ ดังนั้น เด็กที่คลอดก่อนกำหนด และน้ำหนักต่ำกว่า 2500 กรับ แพทย์จะนำตัวเด็กเข้าสู่ตู้อบ (Incubator) ในทันที

วิธีการดูแลเด็กที่คลอดก่อนกำหนด

เด็กที่คลอดก่อนกำหนด มีความต้องการทั้งอาหาร การปรับอุณหภูมิที่สมดุลต่อร่างกาย และต้องการการนอนหลับมากกว่าปกติ เพื่อให้ร่างกายกลับมาเจริญเติบโตได้ปกติสมบูรณ์ได้เท่ากับเด็กที่คลอดครบกำหนด แต่ทุกอย่างต้องอยู่ในการควบคุมของแพทย์ จะต้องการดูแลเป็นพิเศษ และอย่างถูกต้องที่สุด

การให้สำหรับเด็กที่คลอดก่อนกำหนดเป็นเรืองที่ยากมาก จะต้องให้นมโดยที่ต้องอยู่ในความดูแลของแพทย์ ว่าควรให้นมในเวลาไหน ตอนไหน ซึ่งบางโรงพยาบาลจะใช้นมแม่ บางโรงพยาบาลก็จะนำนมไปทำการเจือจางก่อน เพราะการที่ให้นมเร็วเกินไปจะทำให้เด็กเกิดอาการสำลักได้ง่าย

อีกอย่างที่เด็กที่คลอดก่อนกำหนดมักจะเป็นคือ เด็กจะหายใจลำบาก การที่จะให้ดูดนมจะทำได้ลำบาก ในบางครั้งแพทย์จะให้ช่วยให้อาหารผ่านทางท่อใส่จมูก และเมือเด็กแข็งแรงขึ้นก็จะถอดท่อออก แต่ก็ยังไม่ให้ดูดนมในทันที แต่จะค่อยๆ หยอดนมใส่ปากแทนโดยใช้หลอดแก้วหยอดยา ดังนั้นข้อควรระวัง จะต้องทำความสะอาดหลอดหยอดยาให้สะอาดสม่ำเสมอ เพื่อเลี่ยงต่อการติดเชื้อ

ในบางกรณีที่คุณแม่มีปริมาณน้ำนมมาก คุณแม่ก็สามารถจะทำการปั๊มนมเก็บไว้ได้

คุณแม่หลายๆท่าน โดยเฉพาะคุณแม่มือใหม่ อาจมีความสงสัย ว่าหากลูกอยู่ในตู้อบ สามารถสัมผัสลูกได้หรือไม่

คำตอบคือ “ได้” ถึงแม้ลูกของคุณแม่ จะอยู่ในตู้อบ แต่คุณพ่อหรือคุณแม่ก็สามารถสัมผัสหรือให้ความรักกับลูกได้  เพราะที่ตู้อบมีช่องที่สามารถเอามือสอดเข้าไปสัมผัสดูแลลูกได้ สามารถใช้นิ้วมือลูบไล้ทั่วผิวลูก และลูกสามารถรับรู้ได้และเป็นการกระตุ้นในการเจริญเติบโตของลูก ให้ลูกเร่งการสมบูรณ์ของร่างกาย เพราะเด็กที่คลอดกอดกำหนดก็สามารถเรียนรู้ รับสัมผัส ดมกลิ่น และฟังเสียงจากคุณพ่อคุณแม่เช่นเดียวกับทารกทั่วไป

เกล็ดเล็กเกล็ดน้อย : การให้นมเด็กที่คลอดก่อนกำหนด

เด็กที่คลอดก่อน ต้องให้นมในแต่ละครั้งในปริมาณที่น้อย แต่จะให้บ่อยกว่าเด็กทั่วไป โดยประมาณ 3 ชั่วโมง/ครั้ง

• เมื่อคุณแม่เริ่มมีน้ำนม อาจให้นมแม่ในประมาณ 1 ช้อนชา หยอดใส่ปาก
• เด็กอายุครบ 4 วันได้มากกว่านี้ก็เพิ่มได้
• เด็กอายุ 5 วัน  เพิ่มเป็น 2 ช้อนชา
• เด็กอายุ 10 วัน เพิ่มนมทีละน้อยในแต่ละมื้อ จนได้มื้อละ 7 ช้อนชาหรือประมาณ 1 ออนซ์
• เมื่อเด็กมีน้ำหนัก 2 กิโลกรัม ควรเริ่มให้ดูดนมแม่จากอกหรือจากขวด และในตอนนี้เด็กจะเริ่มมีความต้องการนมทุกๆ 2-4 ชั่วโมง หรือวันละ 8 มื้อ ประมาณนม 10-12 ออนซ์ต่อวัน
• เมื่อเด็กมีน้ำหนัก 2.7 กิโลกรัม ก็เท่ากับเด็กคลอดครบกำหนด จะนอนในห้องที่มีอุณหภูมธรรมดาได้ ลูกจะดูดนมได้เอง คุณพ่อคุณแม่ก็พาลูกกลับบ้านได้